پمپ لجن کش چیست؟
لجن کشsewage pumps، همانطور که از نام آن پیداست، پمپی است که جابجایی و انتقال سیالات حاوی ذرات درشت و لجن را انجام میدهد. پمپ لجنکش درواقع از خانواده پمپ‌های گریز از مرکز است و شباهت‌های عمده‌ای هم با پمپ‌های کفکش دارد. لجن کش مکانیزمی مانند پمپ کفکش دارد؛ معمولا این پمپ را در محلی که سیالات لجن‌آلود وجود دارد قرار می‌دهند. پمپ لجن کش با مکانیزم سانتریفیوژی خود، لجن ها و مایعات گل آلود ار از مسیرهای فاضلابی و استخر پمپاژ میکند. لجن کش sewage pumps را برای انتقال انواع لجن، فاضلاب‌های خانگی، ساختمانی و صنعتی و همچنین، سیالات دارای ذرات مازاد استفاده میکنند. یکی از أنواع پمپ های مستغرق سانتریفیوژ لجن کش ها هستند که با دور موتور 15تا 50 دور در ثانیه و به صورت پمپ تک فاز و پمپ سه فاز در بازار عرضه میشوند. لجن کش یک الکتروموتور قوی (IP68) دارد که بسته به غلظت و چگالی سیالات، از 750 تا 3000، دور در دقیقه متغیر است. درواقع، همه سیالات، از یک دور موتور مشخص استفاده نمی‌کنند و دو موتور در پمپ های لجنکش قوی، با توجه به غلظت سیالاتی تعیین میشود که قصد تصفیه آن وجود دارد.
لجن چیست و پمپ لجن کش چگونه کار میکند؟
برای اینکه بهتر با نحوه کار لجن کش آشنا شوید، باید شناخت خوبی از چیزی که لجن می‌نامیم داشته باشید. لجن یک مخلوط سیال-جامد است که در بسیاری از صنایع مثل صنعت فولادسازی، معدن و… آن را می‌بینیم. در این مخلوط، سیال معمولا آب است که با یک ماده پودر مانند جامد درآمیخته شده است. لجن رفتاری غلیظ و چسبنده دارد و دلیل داشتن همین ویژگی مهم، در لجن کش، موتورهای قوی‌ای تعبیه میکنند.
شناختن بافت و خواص لجن از این لحاظ اهمیت دارد که به فرد در خرید بهترین پمپ کمک میکند. برای مثال، لجن به شکل کلی دو نوع «ته‌نشین» و «غیرته‌نشین» دارد. اینکه کدام پمپ لجن کش را برای کدام نوع از لجن انتخاب کنیم، وابسته به داشتن چنین دانشی است.
تفاوت پمپ لجن کش و پمپ کفکش
پمپ لجنکش در واقع یک نوع پمپ فاضلابی است و همانطور که گفتیم، عملکردی مشابه پمپ‌های کفکش دارد. این پمپ‌ها برای جابه‌جایی لجن یا سیالات لجن‌مانند، نیازمند قدرتی بالا هستند تا مواد سنگین، چسبناک و یا خورنده/فرّار را حرکت دهند. این قدرت بالا، توسط موتور پمپ تامین میشود. تفاوت اصلی لجن کش با کف کش‌ها این است که این دو، پمپاژ متفاوتی دارند. پمپ لجن کش قادر است با مکش بالای خود، مایعات سنگینی که حاوی مواد جامد و املاحات هستند را نیز، جابه‌جا و پمپاژ کند.
ویژگی‌های سازه لجن کش
این پمپ‌ها عموما از بدنه، پروانه، موتور و لوله خروجی تشکیل شده‌اند. بدنه یک لجن کش یکی از مهم‌ترین موارد در تعیین کیفیت آن است. بدنه این پمپ‌ها معمول از جنس استیل، برنز و یا چدن ضدزنگ است. ارتفاع آن نیز نکته بسیار مهمی است. نکته حائز اهمیت در انتخاب لجن کش این است که حداکثر ارتفاع آبدهی، معمولا در دبی صفر رخ است؛ بنابر این نکته، ضروری است که پمپ خود را با ارتفاع بیشتری از ارتفاعی که محاسبه شده انتخاب کنید.
لوله‌های خروجی نیز یکی دیگر از قسمت‌های مهم یک لجنکش است. این لوله‌ها مشخص میکنند که حجم آبدهی چقدر باشد. مدت زمان مورد نیاز برای تخلیه کامل سیال، از جمله نکات مهم در انتخاب سایز خروجی است. پروانه‌های لجن کش بسته به نوع سیالاتی که پمپاژ میکند و درصد خورندگی آن مشخص میشوند. حتما باید جنس، نوع و تعداد پروانه را با توجه به بافت سیال انتخاب کنید.
انواع پمپ لجنکش
مهم‌ترین دسته‌بندی برای این نوع پمپ لجن کش، به واسطه جریان تغذیه برق آن شکل می‌گیرد. این پمپ‌ها عموما با جریان برق مستقیم کار میکنند اما سه فاز بودن یا تک فاز بودن این جریان، به توان موتور انتخاب‌شده برای پمپ بستگی دارد. البته که فاکتورهای دیگری هم مانند کاربرد پمپ لجنکش، پروانه پمپ لجن کش، الکتروپمپ لجن کش برای دسته‌بندی پمپ لجن کش وجود دارد که در زیر می‌توانید شکل کلی آن را ببینید:
أنواع پمپ لجن کش از نظر تغذیه:
پمپ های لجنکش با انرژی برق کار میکنند. ولتاژ برق محل نصب لجن کش نیز در انتخاب و خرید پمپ ها تاثیر دارد. با توجه به اینکه برق مصرفی 220 ولت یا 380 ولت باشد میتوان از پمپ لجنکش تک فاز یا پمپ لجنکش سه فاز بهره برد.
دسته بندی پمپ لجن کش با توجه به فلوتر(float switch)
فلوتر پمپ لجنکش به منظور سنجش سطح مایع و جلوگیری از کار کردن پمپ هنگام خالی بودن مخزن استفاده میکنند. پمپ های مجهز به فلوتر یا پمپ لجنکش فلوتر دار به صورت اتوماتیک خاموش و روشن میشوند و در عامیانه با نام پمپ های قطع کن دار شناخته شده هستند.
پمپ های لجنکش از نظر پروانه:
هنگام فعالیت و گردش پروانه در پمپ لجنکش دو نیرو(نیروی عمود بر محور پروانه و نیروی موازی با محور پروانه) از سمت سیال در حال پمپاز ایجاد میشود. پروانه یکی از اعضای اصلی و مهم در لجن کش ها است و نوع آن تاثیر چشمگیری در کارکرد و طول عمر دستگاه دارد. برای ساخت لجن کش یا پمپ فاضلاب میتوان با توجه به کاربرد از یک تا چهار پره به صورت بسته، باز یا نیم باز استفاده کرد:
لجن کش پروانه باز:
در این مدل اطراف پره های هیچ دیواره یا محافظی وجود ندارد. این نوع بهترین انتخاب برای سیالات با دانسیتی بالاتر است. البته در پمپ فاضلابی به منظور جلوگیری از گیر افتادن پارچه در میان پره های پروانه باز ، لبه پره ها را گرد و خمیده تر میسازند.
لجن کش پروانه بسته:
این مدل پمپ در دو سمت ورودی و خروجی پره های خود دارای لفافه یا دیواره است. استفاده از پمپ پروانه بسته برای سیالاتی که ذرات جامد درشت دارند یا حاوی سنگ هستند مناسب نیست.
لجن کش نیم باز:
در لجن کش پروانه نیم باز یا نیم بسته، یک سمت پوشش دارد و برای انتقال مایعات با ذرات جامد ریز بهترین گزینه هستند.
أنواع پمپ لجن کش از نظر محل نصب:
با توجه به اینکه پمپ فاضلابی یا لجن کش قرار است در یک نقطه نصب شود یا جابجا شود، به أنواع ثابت و متحرک نیز نامگذاری میشود.
کاربردهای پمپ لجن کش
همانطور که گفتیم، پمپ‌های لجنکش به پمپ‌های فاضلابی یا پمپ‌های انتقال دوغاب نیز معروف هستند. به دلیل چنین آوازه و کارکردی، در صنایع معدنی، صنعتی، ساختمانی و کشاورزی که حذف و پردازش مواد زائد، جزیی از مراحل روتین کار است، شاهد حضور پررنگ لجن کش‌ها هستیم. به شکل دقیق‌تر، این نوع پمپ برای مقاصد زیر بیشترین استفاده را دارد:
- جابه‌جایی فاضلاب صنعتی/ساختمانی
- جابه‌جایی آب گل‌آلود
- جابه‌جایی مایعات حاوی ذرات جامد همچون الیاف بلند یا سیالات دارای ذره‌های فرسایشی
- جابه‌جایی پساب لجنی صنعتی کارخانجات
- پمپاژ در خمیر کاغذسازی و صنعت فولاد
- صنایع چرم و چوب
- مصارف کشاورزی و پرورشی
مزایای استفاده از پمپ لجن کش چیست؟
استفاده از لجنکش در فرآیندهای مختلف، به ویژه در صنایع مرتبط با پالایش فاضلاب و تصفیه آب، مزایای متعددی دارد. برخی از این مزایا عبارتند از:
- افزایش بهره‌وری: با بهبود عملکرد تجهیزات و کاهش مشکلات ناشی از لجن و رسوبات، بهره‌وری فرآیندهای تصفیه و پالایش افزایش می‌یابد و آب بدون ناخالصی قابل استفاده میشود.
- مصرف کم انرژی: طراحی بهینه این نوع پمپ باعث شده است که در برابر دیگر روش‌ها، انرژی کمتری مصرف شود.
- مقاومت بالا در برابر سایش و خورندگی: مقاومت بالای این نوع پمپ‌ها هم در موتور و هم بدنه، آن را به یک انتخاب بهینه برای خریدار تبدیل میکند.
- عمر طولانی: این پمپ‌ها عمدتا به خاطر کیفیت طراحی و ساخت‌شان، تا سال‌ها قابل استفاده هستند.
- تصفیه بهتر: پمپ لجن کش با انتقال لجن و رسوبات از طریق فرآیندهای تصفیه، به بهبود کیفیت آب و فاضلاب کمک میکند و عملکرد تصفیه‌خانه‌ها را بهبود می‌بخشد.
- کاهش هزینه‌ها: با حذف لجن و رسوبات از فرآیندهای تصفیه، هزینه‌های نگهداری و تعمیرات کاهش می‌یابد، زیرا کاهش لجن می‌تواند به عنوان یکی از عوامل اصلی کاهش هزینه‌ها در تصفیه آب و فاضلاب شناخته شود.
- بهبود عملکرد تجهیزات: با از بین بردن رسوبات و لجن، پمپ‌ها، فیلترها و سایر تجهیزات کارخانه‌ای دیگر نیز از لجن خالص‌سازی می‌شونند و بهتر عمل میکنند.
نکات مهم خرید و نصب پمپ لجنکش:
- قطر لوله خروجی باید متناسب با پمپ لجنکش انتخاب شود تا از بروز آسیب و فرسودگی جلوگیری شود.
- اگر از لجنکش به طور مداوم استفاده میکنید هر 165 روز باید روغن تعویض گردد. در صورتی که لجنکش مداوم بکار گرفته نمیشود طی هر 3900 ساعت روشن بودن بهتر است روغن تعویض گردد.
- در پمپ های با توان بالاتر از 12 کیلووات نیاز است تا استارت دومرحله ای باشد.
- بهتر از برای جلوگیری از اسیب طی نوسانات برق به لجنکش از تابلو برق و تجهیزات کنترلی متناسب با دستگاه استفاده کنید.
- با توجه به مستغرق بودن دستگاه، حتما هنگام رفع نقص یا تعمیر باید جریان برق را قطع کنید.
- وجود روغن و تعویض آن در پمپ ها به جهت تسهیل فرایند خنک کاری الزامی است.
- از قرار گرفتن لجنکش مستقیما در تماس با کف چاه خودداری کنید و سعی کنید تا کف 20 سانتی متر فاصله داشته باشد.
- برای اتصال یا جابجایی پمپ لجنکش از زنجیرهای بالایی آن کمک بگیرید. کشیدن یا جابجایی لجن کش با کابل آن به دستگاه اسیب میزند.
سوالات متداول
چرا روغن پمپ لجنکش با آب مخلوط شده؟
-در صورتی که میکانیکال سیل لجنکش معیوب باشد روغن و آب مخلوط میشوند.
امکان تعویض یا تعمیر پروانه لجن کش وجود دارد؟
-بله، دقت کنید قبل از تعویض یا تعمیر جریان برق را قطع کرده باشید و پروانه را در حالتی که پمپ افقی قرار گرفته باز کنید.
وجود فلوتر برای لجن کش ضروری است؟
-در مصارفی که حجم مایع کم است و امکان خشک کار کردن لجن کش وجود دارد استفاده از فلومتر یا فلوسوییچ الزامی است.
برای خرید لجنکش حتما با یک مشاور متخصص صحبت کنید. می‌توانید برای این کار، از ترموتبرید کمک بگیرید.